Społeczne Towarzystwo Oświatowe powstało w latach 1987-1988 jako pierwsza w Polsce organizacja propagująca idee edukacji niezależnej od monopolu państwowego. Począwszy od 1989 r. pod egidą STO powstała sieć szkół społecznych, przyjaznych uczniom, ukształtowanych głównie przez rodziców. Kierunki rozwoju Towarzystwa nakreślały demokratycznie wybierane władze: prezes STO (przez wiele lat był nim Wojciech Starzyński) oraz Zarząd Główny. W obecnej kadencji (2010-2013) prezesem STO jest dr Anna Okońska-Walkowicz.

Główne cele STO to:

• pluralizm ofert w polskiej oświacie,
• budowanie ruchu obywatelskiego wokół idei edukacyjnych,
• zakładanie i prowadzenie własnych szkół, nowoczesnych pod względem metod nauczania i wychowania.

STO ma duży zasięg i dorobek. Liczba kół ustabilizowała się na poziomie ok. 90; funkcjonują w całej Polsce, zarówno w dużych miastach, jak i niewielkich miejscowościach. Każde koło to potężne środowisko, z reguły skupione wokół jakiejś placówki oświatowej, przejawiające wiele inicjatyw społecznych, kulturalnych czy artystycznych. Dzięki aktywności STO powstały m.in.:

• Fundacja „Rodzice w szkole”,
• Wszechnica Mazurska w Olecku,
• Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli,
• czasopismo „Edukacja i Dialog”.

Do Społecznego Towarzystwa Oświatowego należy obecnie (2010 r.) ok. 4 tyś. członków.

Społeczne Towarzystwo Oświatowe jest organizacją pożytku publicznego KRS 0000012189.

Program

Program Społecznego Towarzystwa Oświatowego jako organizacji pozarządowej koncentruje się na edukacji. Odznacza się przy tym różnorodnością.

• Uczestniczymy w dyskusjach na temat reform w oświacie. Na różnych forach – w Sejmie, w kontaktach z MEN i kuratorium, w mediach, podczas spotkań profesjonalistów propagujemy szkołę otwartą na zmiany, skuteczną, a zarazem atrakcyjną i przyjazną dla uczniów.
• Kształcimy nauczycieli, widząc w tym szansę na rzeczywistą reformę edukacji. propagujemy postawę twórczą, rozwój zawodowy, nabywanie różnych kompetencji przydatnych nauczycielom i menedżerom oświaty. Organizujemy profesjonalne formy kształcenia (np. Letnia Szkoła STO, Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli).
• Działamy na rzecz partnerskiej współpracy szkół z rodzicami. Chodzi nam o rolę rodziców nie tylko w szkołach społecznych, ale też w szkołach publicznych. Program STO „Rodzice w szkole” otrzymał w 2004 r. główną nagrodę w konkursie na najlepszą inicjatywę obywatelską Pro publico bono.
• Wpływamy na ustawodawstwo oświatowe. Dzięki staraniom STO do ustawy o systemie oświaty wprowadzono przepisy dotyczące szkół niepublicznych. Działacze STO przyczynili się też do powstania wielu innych przepisów prawnych korzystnych dla oświaty.
• Dbamy o źródła finansowania szkół niepublicznych. To m.in.: dzięki aktywności STO szkołom społecznym wypłacana jest na każdego ucznia 100 % dotacja z subwencji budżetowej otrzymywanej przez jednostki samorządu terytorialnego.
• Wspieramy ruch obywatelski na rzecz uspołecznienia oświaty, współpracując z administracją lokalną.
• Bierzemy udział w programach europejskich umożliwiających uczniom naszych szkół wyjazdy za granicę i efektywną naukę języków obcych.
• Realizujemy duże projekty edukacyjne finansowane z funduszy europejskich i krajowych. Spośród ostatnio realizowanych warto wymienić projekty: „Szkoła równych szans” i „Społeczeństwo obywatelskie zaczyna się w szkole”.
• Zabiegamy o finansowanie zewnętrzne (granty) wielu projektów i programów edukacyjnych dla lokalnych społeczności i szkół.

Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli STO (niepubliczna placówka kształcenia; w ewidencji Mazow. Kuratora Oświaty nr 14/2001).

Celem ODN jest wspieranie publicznych i niepublicznych instytucji oświatowych w podnoszeniu kwalifikacji nauczycieli i innych osób wykonujących pracę dydaktyczną, wychowawczą i organizacyjną.

Działania Ośrodka:

• edukacja niestacjonarna dla dyrektorów szkół, nauczycieli i innych pracowników pedagogicznych oraz rad pedagogicznych;
• warsztaty, szkolenia i konsultacje wspierające wdrażanie reformy oświaty ze szczególnym uwzględnieniem edukacji wczesnoszkolnej;
• upowszechnianie wiedzy na temat zmian w prawie oświatowym;
• organizowanie konferencji i seminariów o zasięgu lokalnym i krajowym, zwłaszcza upowszechniających tzw. dobrą praktykę;
• inicjowanie współpracy i wymiany doświadczeń między nauczycielami i szkołami.

Atutem ODN jest znakomita kadra trenerów i edukatorów, dysponujących dużą wiedzą merytoryczną i doświadczeniem. Ośrodek mieści się w siedzibie Zarządu Głównego STO .

WŁASNY STYL EDUKACJI

Na czym polega specyfika szkół STO?

• Współpraca rodziców, nauczycieli i uczniów w procesie nauczania i wychowania. Nie mówimy o „realizowaniu obowiązku szkolnego”, ale o kształtowaniu ucznia jako osoby – w sensie umysłowym, społecznym, kulturalnym, fizycznym.
• Podmiotowe traktowanie ucznia. Chodzi tu o rozpoznanie i uszanowanie indywidualności młodego człowieka, jego uzdolnień i zainteresowań, cech psychicznych i ograniczeń; uznaje się także jego prawo do błędu.
• Wychowanie w duchu wolności i odpowiedzialności. Istotna jest transparentność oceniania i umiejętność samooceny.
• Wdrażanie do samodzielności rozumianej jako odwaga stawiania pytań, podejmowania dyskusji i rozwiązywania problemów.
• Wychowanie obywatelskie. Na kolejnych etapach nauki uczniowie nabywają kompetencji społecznych i pogłębiają zainteresowanie problemami współczesnego świata.
• Współtworzenie i przestrzegania zasad wychowania, co umożliwia dobrą współpracę w szkolnej społeczności.
• Odmienne od tradycyjnego traktowanie rywalizacji. Pragniemy, aby uczeń rywalizował sam ze sobą, tj. aby dążył do nieustannego doskonalenia własnej wiedzy i umiejętności.
• Atmosfera sprzyjająca uczeniu się i kształtowaniu właściwych postaw. Unikanie zbędnych stresów.
• Kameralność. Klasy liczą zwykle kilkunastu uczniów. Daje nam to poczucie bezpieczeństwa, ułatwia indywidualizację i sprzyja zacieśnieniu relacji wzajemnych.

SZKOŁY STO

Liczba szkół STO przekracza 160; niektóre koła prowadzą dwie, trzy lub nawet więcej szkół. Przeważają szkoły podstawowe, gimnazja i licea ogólnokształcące; działają także przedszkola, szkoły artystyczne, szkoły i przedszkola integracyjne, szkoły i kursy dla dorosłych. towarzystwo – we współpracy z OHP – angażuje się w ożywianie i modernizację szkolnictwa zawodowego.

Do szkół STO uczęszcza prawie 13 tys. uczniów, a zatrudnionych jest w nich ok. 2,5 tys. osób. Wszystkie szkoły STO mają uprawnienia szkół publicznych.

Nauka w szkołach STO jest odpłatna, na zasadzie non profit. Czesne jest bardzo zróżnicowane; zależy to od sytuacji placówki, od jej profilu, od wkładu pracy społecznej rodziców. Warto podkreślić, że w szkołach STO program jest bardzo bogaty, w razie potrzeby organizowane są zajęcia wyrównawcze, a sport szkolny traktowany jest poważnie. Dlatego opłacanie czesnego zwalnia rodziców z wielu innych kosztów kształcenia dzieci; dodatkowych lekcji języków obcych, zajęć sportowych, artystycznych, a także z korepetycji.